ଘରଟେ ବନେଇବି

ଭାବୁଛି,

ଘରଟେ ବନେଇବି,

ବାୟା ଚଢେଇଠୁ ଆଣିବି

ଘରର ନକ୍ସା

ଟିକେ ଚଢାଦର ଦେଇ ଦେଲେ

ମିସ୍ତ୍ରୀ କାମ ପାଇଁ

ରାଜି ହୋଇଯିବ ମାଂକଡ଼ଶା

ଜାଗା ?

ଏ’ଠି ଜାଗାର କି ଅଭାବ ଅଛି,

ଯାହାକୁ ବି ଅନୁରୋଧ କଲେ

ମିଳିଯିବ ଅନ୍ତତଃ

ପାଞ୍ଚ ଫୁଟ୍ ପାଞ୍ଚ ଇଂଚ୍ ଅଭାବି ମନ

ରଖିବାକୁ ପଡ଼ିବ

ସେଇ ଭରସା ।

ଘରକାମ ଶେଷ ହେବ ଯେବେ

ଅଗଣାରେ ରଖିବି କିଛି

ଚଟିଆ ପକ୍ଷୀଙ୍କ କାକଳି,

ଭିତରେ ଝିଟିପିଟିର କିତ୍ କିତ୍,

ରୋଷେଇ ଘରେ କିଛି

ମୂଷାଙ୍କ ଉପଦ୍ରବ ଏବଂ

କାଂଥରେ ଟାଂଗିବି

ଗୋଟିଏ ତୈଳ ଚିତ୍ର,

ସମୁଦ୍ର ଭିତରେ

ଡଙ୍ଗାଟିଏର ଦୃଶ୍ୟ ରଖିବି ?

ନା,

ଜଂଗଲ ଭିତରେ

ବାଘ ଦୁଇଟିର ଦୃଶ୍ୟ ରଖିବି?

ନା,

ଶଗଡ଼ ଗାଡ଼ିରେ ଯୁଦ୍ଧର ଦୃଶ୍ୟ

ଯେଉଁଠି ଲେଖାଥିବ

ଯଦା ଯଦା ହି… ?

ନା,

ଏ ସବୁ ତ ସଭିଙ୍କ ଘରେ,

ମୁଁ କିଂତୁ ଏକ ନୂଆ

ଅତି ପରିଚିତ ଛବିର ତୈଳଚିତ୍ରଟିଏ

ଟାଂଗିବି ଯଥା ପୋଡ଼ା ମାଝିର

ଟିଣ ବାକ୍ସ, ରସଡେକ୍‌ଚି ମୁଣ୍ଡେଇ

ଇଟା ଗଢି ଯାଉଥିବାବେଳେ

ବସ୍ ଚଢ଼ୁ ଥିବାର ଦୃଶ୍ୟ

ଟାଂଗିବି ମୋ ଖଟ ସାମ୍ନାରେ

ତା’ର ନାମ ଫଳକ ସହ,

କାକଳି

କିତ୍ କିତ୍ ଏବଂ

ଉପଦ୍ରବର

ଚମତ୍କାର ସଂଗୀତ ଧ୍ଵନିରେ

ତୈଳଚିତ୍ର ଦେଖୁ ଦେଖୁ

ଶୋଇ ପଡ଼ିବି,

ଶୋଇ ପଡ଼ିବି ଯେ ଉଠିବିନି

ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି,

ବହୁବର୍ଷ ପରେ

ଐତିହାସିକମାନେ ଯେବେ

ଆବିଷ୍କାର କରିବେ ଏ ଘର,

ନ ଥିବ ପକ୍ଷୀର କାକଳି

ନ ଥିବ ଝିଟିପିଟିର କିତ୍ କିତ୍

ନ ଥିବ ବି ମୂଷାର ଉପଦ୍ରବ

ଏପରିକି

ମୁଁ ଶୋଇଥିବା ଖଟ ଓ

ମୋର କଂକାଳ ।

ତୈଳଚିତ୍ରଟି ସେଇମିତି

ଟଂଗା ହୋଇଥିବ ।

ଐତିହାସିକମାନେ ସଂଦର୍ଭ ଲେଖିବେ

ପୁରାତନ ପ୍ରାପ୍ତ ତୈଳଚିତ୍ରରୁ

ପ୍ରମାଣ ମିଳୁଛି ଯେ,

ସେ କାଳର ମଣିଷ ବ୍ୟବସାୟୀ ଥିଲେ

ପୋଡ଼ା ମାଝି

ସେମାନଙ୍କର ସର୍ଦ୍ଦାର ଥିଲା ।

ଅସହାୟ ସହର

ମଲା ଅଜଗରପରି

ଶୋଇପଡିଛି

ଏକ ଛିନା ଛିନା ରାସ୍ତା,

ଯେଉଁ ବୁଲା କୁକୁର

ଏ ରାସ୍ତା ଡେଇଁବାକୁ ଭୟ କରୁଥିଲା

ଏବେ ସିଂହ ପ୍ରାଏ ବେଧଡକ୍‌ ବୁଲୁଛି

ଏ ରାସ୍ତା ଚିହ୍ନିଥିଲା

ଉଈହୁଂକାରୁ ବାହାରୁଥିବା

ବତ୍ରିକିରା ପରି ହୁଦାହୁଦା

ମଟରଗାଡ଼ି, ଜନଗହଳି,

ଚିହ୍ନିଥିଲା

ସେଇ କଚଡ଼ା ସଫାକରୁଥିବା

ଅସନା ପାପୁଲି,

ଶ୍ରମ ଛଳଛଳ ପେଡାଲ ମାରୁଥିବା

ଝାଳୁଆ ପାଦ

ସୁଲଭ ପାଇଖାନାରୁ

ଢକ୍ ଢକ୍ ପାଣି ପିଉଥିବା

ଶୁଖିଲା କଣ୍ଠନଳୀ

ରାସ୍ତାକଡ ଦୋକାନରୁ

ଶସ୍ତା ରାଜ୍‌ମା-ଭାତରେ ପେଟପୁରାଉଥିବା

ଭୋକିଲା ପାକସ୍ଥଳୀ,

ଦିନେ ଏମାନେ

ପତ୍ନୀର ପ୍ରେମ, ପୁଅଝିଅର ସ୍ନେହ

ଭିଟାମାଟିର ମମତା

ବଂଧୁପରିଜନର ତାଗିଦା

ସବୁକୁ ପାଦରେ ମକଚି

ଭୋକର ବୋଝକୁ ବୋହି

ଦୌଡ଼ି ଆସିଥିଲେ ଦିଲ୍ଲୀ

ଅଜାଡି ଦେଇଥିଲେ

ତାଂକ ସ୍ୱପ୍ନ, ଶ୍ରମ ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ତ’

ଖିଲିଖିଲେଇ ଉଠିଥିଲା ସହର

ମହକି ଉଠିଥିଲା

ଘର, ଦ୍ୱାର, ନାଲି, ଗଳି

ଛକ, ମଲ୍, ଅଫିସ, ପାର୍କ

ଷ୍ଟେସନ, ବଜାର

ସବୁଠି ସଫାସୁତରା

ହସହସ ଜନଗହଳି,

ଆଖିରେ ଅହଂକାରର ପରଳ ଥିଲା ବୋଲି

ଆମେ ଦେଖି ପାରି ନ ଥିଲୁ

ଅଭାବ ଭର୍ତି ସହରତଳି,

ରାସ୍ତାକଡର ପାଦେ ମାଟିରେ,

ଗଛମୂଳେ, ଦୋକାନ କଡ଼େ

ନିଇତି ନିଇତି ଜୁଝୁଥିବା

ତାଂକ ଜୀବନ ଅର୍ଦଳୀ,

ଏବେ

ସେ ରାସ୍ତାକଡ଼ ଖୁବ ଛିନା ଛିନା !

ନା ପାଦ, ପାପୁଲି, ପାକସ୍ଥଳୀ

କେହି ଦେଖାଯାଉ ନାହାନ୍ତି

ସବୁଯାକ ଭୋକ, ଅଭାବକୁ

ଝୋଲାରେ ଗଂଠେଇ

କେବେ ଛାଡିଆସିଥିବା

ସେଇ ଭଂଗା କାନ୍ଥ, ଉଜୁଡା ଛପର,

ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଅଗଣା ଆଡ଼କୁ

ମୁଁହାଇଛନ୍ତି ତ’

ଯୁଆଡ଼େ ଦେଖିଲେ

ମଲା ଅଜଗର ପରିଶୋଇ ପଡିଛି

ଅସହାୟ ଦିଲ୍ଲୀ

ଆଚ୍ଛା !

କେହି କହି ପାରିବେ ?

ଏତେ ଏତେ ନେତା, ବିତ୍ତଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି,

ଶିଳ୍ପପତି,

ସହରରେ ମହଜୁଦ ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ,

ଦେଶର ମୁଖିଆ କିଆଁ ହାତଯୋଡ଼ି କହୁଛି

ଏ ମାମୁଲି ପାଦ, ପାପୁଲିକୁ

ରହି ଯାଅ ବୋଲି ?

Return to collection

Illustration by Rohini Mani